Pochodzenie nazwy

Pamiętam dość dobrze gdy kilkanaście lat temu spotkałem w Skarżysku kolegę i powiedziałem mu, że idę na Pogorzałe, a on na to wybuchł śmiechem, że idę „po gorzałę”.
Mogę się założyć, że jest to taki standardowy dowcip o tej nazwie.
Kiedyś również w internecie znalazłem czyjąś historię związaną z analogicznym zrozumieniem nazwy Pogorzałe.

Osoba podpisująca się nikiem „barbapis” napisała tak:

„Jechałam kiedyś z małym dzieckiem do teściów, którzy mieszkali w miejscowości Pogorzałe.
Weszłam do PEKAES-u, dałam kierowcy pieniądze na bilet, mówiąc: -„Pogorzałe”.
Na to starsza, dystyngowana dama z pierwszego siedzenia:
„Nie ma pani wstydu? Po gorzałę?!! Z dzieckiem ?!!!”

Źródło: http://forum.muratordom.pl/archive/index.php/t-7745.html

I jeszcze taki przykład (też z internetu):

„A w miejscowości Pogorzałe jest klub piłkarski Naprzód Pogorzałe.”

Źródło: https://www.wykop.pl/link/1368243/dziwne-nazwy-polskich-miejscowosci/

A nie tak dawno pojawił się też wpis użytkownika „kyaroru”  na wykop.pl:

„@WroTaMar:
Jak chodziłem do szkoły zawsze mi humor poprawiał autobus MKS Skarżysko
z tablicą „Pogorzałe Wyprawy” :)”

Źródło: https://www.wykop.pl/wpis/29029853/trojka-topwszechczasow-heheszki-hel-trojmiasto/

Powyższe historyjki są przykładami jednej z tez pochodzenia nazwy gdzie miałaby ona wskazywać na miejsce do którego chodzi się po gorzałę („naprzód po gorzałę”, „po gorzałe wyprawy”).

Chyba nie jest to najtrafniejsze wyjaśnienie nazwy 🙂 Znacznie lepsze jest poniższe.

Nazwa Pogorzałe miałaby pochodzić od pogorzeliska, wypalenia znacznego obszaru. Być może od wypalenia lasu, który tutaj kiedyś rósł po to aby stworzyć osadę.

I tu się zaczyna ciekawy wątek, bo od razy z etymologi nazwy przechodzimy do tezy mówiącej o powstaniu wsi.

Kilka lat temu na nieistniejącej już stronie skarzysko.org było forum na którym jeden z użytkowników zasugerował, że to Turcy mieliby zakładać osady w ten sposób, czyli wypalając las.

Dodatkowo w 2014 roku na tym samym forum ktoś wspomniał, że niektórzy starsi mieszkańcy wsi używali nazwy „Turcja” do określenia obszaru o którym my mówimy obecnie „Wyprawy„.

Robi się coraz ciekawiej, prawda? To przeczytajcie poniższe.

Na Pogorzałym od setek lat przewija się nazwisko Malik. A jak się dobrze poszuka w internecie to można natrafić na takie opisy:

„(…) Kiedyś pracowałam z Malikiem Józiem. (Kraków).  Potem czytałam że potomkowie synów Wielkiego Sułtana zostali oddani jako  zakładnicy (niewolnicy), potem nawet po odzyskaniu wolności nie chcieli opuścić  Polandii , pobrali słowiańskie żony i przyjęli nazwiska Malik.
Nie pamiętam,  jak się poprzednio nazywali, ale może odnajdę ten artykuł z gazety  australijskiej.
Artykuł ukazał się w Sydney Morning Herald w Sydney i był na temat Sobieskiego i Wojny tureckiej.
Wtedy przypomniałam sobie że Józio zawsze  utrzymywał że jest Turkiem a my nie wierzyliśmy.
Ja uwierzyłam 20 lat potem –  czytając ten artykuł.(…)”

http://forum.gazeta.pl/forum/w,76,1770026,8011679,Re_Szukam_potomkow_jencow_tureckich_z_XVII_w.html

„Malik to po arabsku „Król”. Czyli pasuje do tej opowieści.
Sułtan, poza paroma synami namaszczonymi na następców tronu (i tak nie zawsze  oddawało się któremukolwiek na ten tron wstąpić) miewał setki jak nie tysiące  synów, z którymi nie bardzo wiadomo było co począć.
Zagubienie takiego mało  ważnego syna gdzieś w Bolandii nie było wcale niemożliwe.
Co więcej –  Rzeczpospolita była dobrą Matką dla wszystkich osiedleńców bez względu na ich  wyznanie czy pochodzenie (no, przynajmniej do czasu, gdy pojawili się Ojcowie  Jezuici).”

http://www.planetaislam.com/kobiety/imionam.html

„Abdul Malik – sługa Najwyższego Pana (Króla)”.

Napisałem, że nazwisko to pojawia się na Pogorzałym od setek lat. W poniższym linku jest dowód.
Jest to indeks urodzeń z parafii Skarżysko Kościelne na którym widać wpisy dzieci urodzonych z 1821 roku.

geneteka.genealodzy.pl-Malik

Jeszcze na koniec małe sprostowanie.
W jednym z powyższych cytatów pojawia się takie zdanie:

„Artykuł ukazał się w Sydney (…) i był na temat Sobieskiego i Wojny tureckiej”.

Ale przecież Sobieski żył w XVII wieku, a Pogorzałe istnieje przynajmniej od XIV wieku.

Oznacza to, że ci konkretni Turcy nie mogli stworzyć wsi o nazwie Pogorzałe w miejscu, w którym już identyczna wieś istniała.

Chyba że… nie chodzi konkretnie o tych Turków lecz może o Tatarów (też muzułmanie).
Tak się składa, że Tatarzy najeżdżali Polskę w już w XIII wieku i to akurat na terenie Gór Świętokrzyskich.

„(…)Trzeci raz Tatarzy najechali na ziemie polskie w roku 1287. Wówczas książę krakowski Leszek Czarny zadał Tatarom klęskę w Górach Świętokrzyskich, a następnie z pomocą wojsk węgierskich, pod Starym Sączem.(…)”

Źródło: http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,156046,6508395,Tatarskie_najazdy_na_Polske___przebieg_i_skutki.html

Jeżeli Leszek Czarny nie zabił wszystkich pokonanych Tatrów lecz wziął ich do niewoli to po jakimś czasie uwolnieni Tatarzy mogli się osiedlić na różnych pobliskich terenach, w tym na znanej nam górce.

Napiszcie w komentarzach co o tym sądzicie i czy macie jakieś inne poszlaki mogące potwierdzić tę tezę o Turkach lub Tatarach.